İlk Yardımcının Özellikleri
▪Etrafındakilere, yapacağı müdahalelerde kararlı olduğunu hissettirmelidir.
▪Sakin, pratik, dengeli, yardımsever ve girişken olmalıdır.
▪Bir kaza anında paniğe kapılmamalı, düşünerek davranmalıdır.
▪Davranışları hızlı ancak bilinçli, sıralı ve ölçülü olmalıdır.
▪Kendisini tehlikeye atmamalıdır.
▪Bilgisinin olmadığını düşündüğü konularda birşey yapmamalı, yardım çağırmalıdır.
▪Sağlık görevlisi geldiği zaman, ona bilgi verip onun yardımcısı durumuna geçmeli, bilgi ve yetki sınırlarını bilmelidir.
▪Üzerinde girişimde bulunacağı kişinin onayını aldıktan sonra müdahalesini yapmalıdır.
▪Gerektiğinde çevresindekileri organize ederek çalışmalıdır.
▪Kullanacağı ses tonu ve kelimeleri iyi seçmeli, sürtüşmeye meydan vermemelidir.
▪Yararlı olmak kadar zarar vermemeye de çalışmalıdır.
▪İlk yardım uygulamasını doğru yere, yeterli sayı ve şiddette, yeterli sürede uygulamalıdır.
▪Her uygulamadan sonra yaptığının yeterli ve doğru olduğunu kontrol etmelidir.
▪Oturduğu ve çalıştığı yerleşim biriminin coğrafi özelliklerini, ulaşım olanaklarını, sağlık kuruluşlarının yerlerini, özelliklerini ve uzaklıklarını bilmelidir.
▪Yaşadığı ülkenin sağlık ve idari mevzuatına yabancı olmamalıdır, toplumsal ve bireysel sağlık sorunlarına duyarlı olmalıdır.
▪Birey olarak kendisini zinde tutmaya çalışmalı, düzenli spor yapmalı, düzenli sağlık kontrolünden geçmeli, madde bağımlılığı gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıdır.
▪Dengeli beslenmeye dikkat etmeli, kendi vücudunun kapasitesini bilmeli ve buna göre uygulayacağı ilk yardım tekniğini seçmelidir.
▪Edindiği bilgi ve becerilerin bir süre sonra unutulacağını, bazılarında değişiklikler olabileceğini bilmeli ve eğitimini yenilemelidir.
▪Alkollü iken asla yardım uygulamamalıdır.
▪Çok sayıda hasta/yaralıya müdahale etmek zorunda ise, öncelikler dışında herhangi bir ayrım yapmamalıdır.
▪Hasta/yaralının kendisine emanet ettiği eşyalardan sorumlu olmalıdır.
▪Hizmeti karşılığında asla maddi bir karşılık almamalıdır.
İlk Yardımcının Temel Görevleri
Koruma
▪Kaza sonuçlarının ağırlaşmasını ya da başka kazaların oluşmasını önlemek için, olay yerinin değerlendirilmesi ve olay yerinde oluşabilecek tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturmaktır.İlk yardım eğitimi olmayan kişileri olay yerinden uzak tutmak, bilinçsiz müdahalelere izin vermemek görevidir. Olay yeri güvenlik önlemleri, trafik kazası, elektrik çarpması, gaz sızıntısı, patlama, yangın ve benzeri olayların türüne göre farklılık göstermektedir. Olay yeri güvenliği sağlanamıyorsa kazazede ivedi olarak o ortamdan en kolay ve en zararsız taşıma yöntemi ile uzaklaştırılarak güvenli bir yere alınmalıdır.
Bildirme
▪Olay/kaza mümkün olduğu kadar hızlı bir şekilde Acil Yardım Merkezi (112)’ne bildirilmelidir. İlk yardımda haberleşme hasta ya da yaralılara tıbbi destek sağlanması açısından önemlidir. Olayın özelliğine göre gerekiyorsa itfaiye ve emniyet örgütü birimlerine de bildirimde bulunulmalıdır.
Acil Yardım Merkezi 112’nin aranması sırasında dikkat edilmesi gerekenler:
▪Panik yapmamalı, sakin olunmalı ya da sakin olan bir kişinin araması sağlanmalıdır.
▪Acil Yardım Merkezi 112 tarafından sorulan sorulara net bir şekilde cevap verilmelidir.
▪Kesin adres ve yer bilgileri verilirken, olayın olduğu yere yakın bir caddenin ya da herkes tarafından bilinen bir yerin adı verilmelidir.
▪Kimin hangi numaradan aradığı bildirilmelidir.
▪Hasta/yaralıların adı ve olayın tanımı yapılmalıdır.
▪Hasta/yaralıların sayısı ve durumu bildirilmelidir.
▪Herhangi bir ilk yardım uygulaması yapıldıysa ilk yardım uygulaması hakkında bilgi verilmelidir.
▪Acil Yardım Merkezi 112 sağlık çalışanı tarafından verilen talimatlar yerine getirilmelidir.
▪Acil Yardım Merkezi 112 hattındaki kişi, gerekli olan tüm bilgileri aldığını söyleyinceye kadar telefon kapatılmamalıdır.
Kurtarma (müdahale)
▪Olay yerinde hasta/yaralılara müdahale hızlı ancak sakin ve kendinden emin bir şekilde yapılmalıdır.
İlk yardımcının kurtarma ile ilgili yapması gerekenler:
▪Öncelik ve ivedilikle olay yeri incelenip, güvenliği sağlanır.
▪Hasta/yaralıların durumunu hızlı bir şekilde değerlendirilir (CAB) ve öncelikli müdahale edilecekler belirlenir.
▪Hasta/yaralının korku ve endişeleri giderilir.
▪Hasta/yaralıya müdahalede yardımıcı olacak kişileri organize edilir ve yönlendirilir.
▪Solunum ve kalp durması, kanama, şok ve ağır yaralanma gibi yaşamsal tehlike oluşturan durumlara öncelikle müdahale edilir.
▪Kanama, kırık, çıkık ve burkulma vb. durumlarda yerinde müdahale edilir.
▪Olay yeri güvenliği açısından herhangi bir tehlike yok ise, hasta ya da yaralı kesinlikle hareket ettirilmemelidir (Çok zorunlu kalınırsa en az zarar görecek şekilde hareket ettirilebilir).
▪Hasta ya da yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevki sağlanır.
